World Minimal Music Festival – Midori Takada en Master Musicians of Jajouka

Ha, dit jaar waren we gelukkig niet op vakantie tijdens het World Minimal Music Festival! Gisterenavond bezochten we een dubbelconcert van Midori Takada en the Master Musicians of Jajouka. Een groter contrast kun je niet bedenken, wat een avond!

 

Midori Takada is een Japanse slagwerkster en ambient-muzikant die in de jaren 80 een aantal indrukwekkende albums uitbracht. Tenminste, dat is wat ik lees op internet, want ik kende haar nog niet. Haar album Through the Looking Glass is een collector’s item op internet, en is afgelopen maart opnieuw uitgebracht, zowel op vinyl als op CD.

 

 

Takada over haar muziek: ‘Mijn muziek gaat over geluid en over het lichaam. Wanneer ik aan klank en de menselijke stem denk, dan vraag ik me af waar die vandaan komen en waarheen ze verdwijnen. Mijn muziek is een oneindig klein moment tussen twee stiltes. Alles blijft in zekere zin gelijk. Het idee van dominantie of onderscheid bestaat niet, noch in geluid, noch tussen mensen. Niets in deze wereld is eeuwig, alles koerst uiteindelijk af op absolute rust: de stilte.’

 

Stilte

Ik was dus best benieuwd gisterenavond in het muziekgebouw, en man, wat heb ik genoten! Alleen al de opkomst: vrijwel leeg podium, met over de hele breedte een kruimelpad van bekkens op standaarden. Takada komt op vanaf de zijkant, met een heel klein metalen klankstaafje. En daarmee doorkruist ze het podium, langzaam, bedachtzaam en vloeiend. Er is meer stilte dan klank, en met iedere klank wordt de stilte hoorbaarder, voelbaarder ook, alsof m’n oren steeds groter worden.

 

Op de tamtam speelt ze een drone, minutenlang. Echt waanzinnig hoeveel boventonen, ondertonen, kleuren en soms zelfs hele melodieen er voorbijtrekken. Hele ijle fluittonen, diep gebrom, pulses…wat mij betreft had ze de hele avond mogen doorgaan. Ik twijfel of ik m’n ogen dicht zal doen, ze is ook prachtig om naar te kijken. Iedere beweging heeft een doel, is onderdeel van de klank.

 

Luisterles

Dat is nog meer het geval wanneer ze de trommelstokken oppakt en een mix speelt van westers, Afrikaans en Japans slagwerk. Ritme, polyritme, ritmes die naar de voorgrond komen en ongemerkt weer verdwijnen: ze laat werkelijk alle mogelijke schakeringen van klank horen, het is een ware les in luisteren. ‘Hee, ik hoorde toch net…en nu is het er niet meer…wat hoorde ik dan eigenlijk?’

 

 

Meer over Midori Takada

• Uitstekend artikel over Midori Takada en hoe Through the Looking Glass dankzij Youtube een Ambient cult-album werd: op DazedDigital.
• Interview in The Guardian
• Review van de heruitgave van Through the Looking Glass

 

Master Musicians of Jajouka

Tsja, al een hele blogpost volgepend over Midori Takada, en dan ‘moeten’ de master musicians of Jajouka ook nog. Zo voelt het ook wel een beetje, eerlijk gezegd. Ik was eigenlijk op dit concert afgekomen vanwege deze groep muzikanten uit het Rifgebergte, die door beat poet William S. Burroughs ‘een 4000 jaar oude rock & roll-band’ werden genoemd (da’s wat overdreven, maar goed, het geeft een idee, traditionele muziek dus).

 

En ja, ze speelden fenomenaal. Maar de overgang tussen de verfijnde esthetiek van Takada en deze uitbundig toeterende heren was voor mij gewoon te groot. Wat daarbij ook niet hielp, was het oorverdovende volume van de ghaita’s, de traditionele rietinstrumenten, die ook nog eens werden versterkt. Daardoor registreerde Arjans decibellen-app pieken van 108 dB, en dat deed letterlijk pijn aan mijn oren.

 

 

Gelukkig had mijn buurman wat wattenbolletjes over, en hebben we uiteindelijk nog een hele plezierige tweede helft beleefd. Wegzweven op steeds herhalende patronen, stevig slagwerk eronder: gewoon lekker! En bijzonder: deze muziek is door de eeuwen heen eigenlijk nauwelijks veranderd. Wat we gisteren hoorden, is min of meer hetzelfde als de muziek van zo’n 1000 jaar geleden. Dat, plus het feit dat deze muzikanten allemaal nog steeds in Jajouka wonen, en met hun muziek zo’n beetje het hele dorp onderhouden, gaf een extra randje aan dit optreden.

 

Vanavond staat er weer een minimal music concert op het programma, benieuwd wat we daar gaan treffen!